نهان‌نگاري

علوم جديد و قديم

نهان‌نگاري

با رشد فناوري ديجيتال طي دهه‌هاي گذشته، ارسال و ذخيره رسانه‌هاي الكترونيكي افزايش يافته‌است؛ چرا كه نسخه‌برداري از داده‌ها بدون هيچ افت كيفيت و با هزينه‌اي بسيار اندك امكان‌پذير شده‌است. بدين ترتيب بهره‌گيري از آثار ديجيتال بدون رعايت حق نشر، دست‌كاري اسناد و استفاده از اسناد جعلي ابعاد تازه‌تري يافته‌است. استفاده از سيستم‌هاي رمزنگاري قديمي اين امكان را به وجود مي‌آورند كه تنها دارندهٔ كليد بتواند متن رسانهٔ رمز شده را مشاهده كند، ولي در چنين حالتي نيز پس از رمزگشايي داده‌ها امكان استفاده غيرمجاز از آن وجود خواهد داشت؛ بنابراين روش‌هاي قديمي رمزنگاري براي جلوگيري از استفادهٔ غيرمجاز حملات بدانديشانه كارايي لازم را نخواهند داشت. در اين شرايط گنجاندن داده، به صورت غيرمحسوس، براي جلوگيري از استفاده‌هاي غيرمجاز از پتانسيل تجاري بالايي برخوردار است.

براي غلبه بر اين مشكل، واترماركينگ ديجيتال مطرح شده‌است. واترمارك (فيزيكي) كه در زبان فارسي به چاپ سفيد ترجمه شده‌است، طرحي است كه علاوه بر طرح زمينه، به صورتي غير محسوس بر روي اسناد كاغذي چاپ مي‌شود و با كمك رنگ روشن‌تر يا از راه در معرض نور قرار گرفتن قابل رؤيت مي‌باشد. واترماركينگ ديجيتال رابطهٔ نزديكي با نهان‌نگاري و پنهان‌سازي داده دارد؛ ولي با اين حال، بسته به كاربردهايي كه دارد، تفاوت‌هايي نيز مشاهده مي‌شود؛ لذا در عين حال كه مي‌توان از مفاهيم مشابه در نهان‌نگاري براي ارزيابي الگوريتم‌هاي واترماركينگ بهره گرفت، نبايد از تفاوت‌هايي كه در عمل بين آن‌ها وجود دارد، غافل بود.

 



پنهان‌سازي و نهان‌نگاري

 
در برخي موارد ممكن است به نظر برسد با رمزنگاري داده‌ها بتوان يك سطح امنيت مناسب براي آن‌ها فراهم ساخت، اما اين شيوه عملاً موجب تحريك مهاجمان مي‌شود. حتي پيش از اين نيز مخفي كردن متن بر رمز كردن آن ترجيح داده مي‌شد. هرچند آغاز رمزنگاري مدرن را دوران نوزايي در اروپا مي‌دانند، ولي در سال ۱۶۴۱ افرادي بودند كه پنهان‌سازي داده را بر رمزنگاري ترجيح مي‌داده‌اند{Petitcolas, ۱۹۹۹ #۳۰}. برتري‌هاي پنهان نمودن داده بر رمزنگاري در كاربردهاي امروزي نيز آشكار است؛ براي روشني بيشتر تصور كنيد كه سفارتخانهٔ يك كشور خارجي قصد دارد پيامي را به يك جاسوس ناشناس ارسال كند، در چنين حالتي اگر پيام را به صورت رمز درآورد، منابع اطلاعاتي به راحتي به هويت جاسوس پي مي‌برند. يكي از مهمترين شاخه‌هاي مخفي پنهان‌سازي، نهان‌نگاري مي‌باشد. در حالي كه هدف از رمزنگاري محافظت از داده مي‌باشد، در نهان‌نگاري هدف به‌طور خاص مخفي كردن وجود آن‌هاست.

در نهان‌نگاري داده، هدف ارسال يك پيام و اطلاعاتي تحت پوشش ارسال يك دادهٔ بي‌ضرر مي‌باشد. در اين‌جا هدف اصلي داده‌اي است كه پنهان شده‌است و اطلاعات پوششي داراي اهميت نمي‌باشد. برخلاف نهان‌نگاري در واترماركينگ، دادهٔ گنجانده شده به دليل اهميت بالاي سيگنال ميزبان مي‌باشد، كه با اهداف متفاوتي نظير حفظ حق نشر، درستي و تماميت داده، ره‌گيري مسير انتشار و … انجام مي‌شود. در واقع تفاوت اصلي اين دو روش در سيگنال داراي ارزش مي‌باشد كه در نخستين مورد، پيام گنجانده شده و در ديگري خود ميزبان است كه داراي ارزش مي‌باشد



پنهان‌نگاري هنر و علم برقراري ارتباط پنهاني است و هدف آن پنهان كردن ارتباط به وسيله قرار دادن پيام در يك رسانه پوششي است به گونه‌اي كه كمترين تغيير قابل كشف را در آن ايجاد نمايد و نتوان موجوديت پيام پنهان در رسانه را حتي به صورت احتمالي آشكار ساخت. پنهان‌نگاري شاخه‌اي از دانشي به نام اختفاء اطلاعات (Data Hiding) است. دانش اختفاء اطلاعات خود شامل چندين شاخه از جمله رمزنگاري، ته نقش نگاري مي‌باشد. افرادي كه مي‌خواهند به صورت سري با يكديگر ارتباط داشته باشند، اغلب سعي مي‌كنند كه آن ارتباط را به هر نحوي پنهان كنند.

استگانوگرافي، برگرفته از دو واژه‌ي يوناني stego به معناي پوشيده و graphy به معناي نوشتن است؛ بنابراين كل واژه به معناي پوشيده‌نويسي يا پنهان‌نگاري مي‌باشد.

در حقيقت در ابتدا يونانيان باستان از اين روش استفاده مي‌كردند. به اينصورت كه نوشته‌هاي داخل لوح سنگ به‌وسيله نوعي از واكس، پوشيده مي‌شدند. اگر فرستنده اطلاعات مي‌خواست كه پيغامش را مخفي كند براي اهداف نظامي از پوشيده‌نويسي استفاده مي‌كرد. به اين‌صورت كه پيغام در لوح به‌طور مستقيم حكاكي مي‌شد؛ سپس واكس از بالاي پيغام ريخته مي‌شد؛ بنابراين پوشيده‌نويسي نه به اين معنا اما وجود داشت.

روش‌هاي پنهان‌نويسي


همان‌طور كه گفته شد پوشيده‌نويسي در عكس، صدا، فيلم و متن امكان‌پذير است. در زير به‌طور مختصر توضيحاتي دربارهٔ پوشيده‌نويسي در هر يك از رسانه‌هاي گفته شده خواهيم پرداخت. پوشيده‌نويسي در متن: پوشيده‌نويسي در متن به سادگي صورت نمي‌گيرد چرا كه تغيير در متن به آساني توسط انسان درك مي‌شود و مهم‌تر اينكه بعد از پوشيده‌نويسي متن خوانا و درست باشد. روشهاي زير براي پوشيده‌نويسي در متن استفاده مي‌شوند.

open space methodsدر اين روش از درج و تغيير كاراكترهاي فاصله يا newline در متن استفاده مي‌شود. مثلاً يك فاصله بعد از انتهاي عبارت مي‌تواند معرف يك و دو فاصله بعد از انتهاي عبارت، معرف صفر باشد. در مقالات مختلف بحث‌ها و روش‌هاي گوناگوني مطرح شده‌است.


syntactic methodsدر اين روش از تغيير punctuations و همين‌طور از تغيير متن تا آنجا كه معنا عوض نشود، استفاده مي‌شود. مثلاً:



Bread, butter and milk
semantic methodsدر اين روش از واژه‌هاي مترادف استفاده مي‌شود.

تا كنون نظري ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در رویا بلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.